3h sáng, dậy tắt đồng hồ, ngáp, lạnh-> lại chui vào chăn ấm. Khổ, cái mùa đông sao mà lạnh thế, rõ ngại-> thôi nằm tẹo nữa cho nó ấm hơn một chút. Đấu tranh tư tưởng một lúc thì cũng xong. 4h đã ngồi vào bàn học. Hừ! hôm qua ngủ sớm quá, sáng nay phải dậy sớm, dậy sớm nhất nhà, chà mình chăm quá!
Tự hào lắm những lần đó, mình chiến thắng được cơn buồn ngủ. Và tôi còn nghĩ mình là người dậy sớm nhất của thành phố. Đó là những suy nghĩ của một cậu học trò hồi trung học, hồi còn ở với bố mẹ. Bây giờ mới biết rằng thật “ngố”.
1h, 2h những người bán xôi đã dậy nấu nồi xôi cho buổi bán sáng rồi và họ ngồi trực cho đến sáng. Có như thế thì mới có xôi để bán cho tụi học sinh, sinh viên chứ. Tôi nghe một chị bán hang xôi quen của mình kể về lịch làm việc của mình mà mắt cứ tròn vo. Càng nghe càng thấy phục. Hôm nào cũng hai chõ xôi, bán chõ sáng đến tầm 8h là phải dậy làm từ đêm, chõ chiều tối thì làm từ trưa và bán phải đến tận đêm mới xong. Nghỉ được một lát thì lại dậy vo gạo, nấu chõ cho sáng hôm sau. Ngày nào cũng thế ngủ chỉ được ngủ bốn năm tiếng, lại phải đạp xe đi bán nữa. Tôi hỏi chị là hôm nào cũng làm mệt thế mà chị cũng chịu được à. Chị đáp: “cũng vì đồng tiền mà em, không làm thì lấy gì mà ăn, tiền đâu cho con đi học! “. Cũng có khi chị nghỉ làm đến tháng, tôi tưởng chị nghỉ làm rồi. Sau mới biết là vì thằng thứ hai bị ốm, nên chị phải ở nhà chăm nó. Đợt đó ra tôi thấy chị gầy dộc ra. Làm mệt thế cũng chẳng sao, nhưng mà con nó ốm thế, ai mà chịu được!
Tầm 3h sáng là cái chợ Phùng Khoang chỗ tôi đã sáng đèn rồi. Tức là chợ đêm đã bắt đầu họp. Rau, quả được chở đến từ những chiếc xe máy, chằng chịt dây, bao tải rau… đủ các loại, nhét thêm cả hai người nữa. Khiếp người ta nhén đến là giỏi ,có mỗi cái xe máy mà bao nhiêu hang, bầy biện ra cũng được một quầy rau. Họ thường phải chạy hằng trăm cây số để đến đây. Lạnh, gió ,nhất là mưa cũng chẳng làm chùn chân họ.Có thế thôi cũng đủ làm tôi cảm phục những con người này. Vào sâu trong chợ, la liệt là rau quả, toàn rau tươi, ngon nhất đều có ở đây. Sáng sớm chịu khó đi chợ ở đây thì mua được hang đống, lại rẻ nữa chứ. Trong chợ còn có cả cá, thịt cũng không kém cạnh. Chợ họp đêm, chỉ đến sáng là hết, bởi vì những người bán đâu có phải là người ở đây. Họ mang hang từ những vùng quê lên đây thôi. Họ cung cấp cho các nhà hang, khách sạn, quán ăn… mà tôi thấy rõ nhất là các quán cơm mà mình vẫn ăn hang ngày.
Mỗi khi đi chạy tập thể dục là tôi đều qua đây một lúc. Tôi mê cảnh người ta mua bán. Rồi thi thoảng ngồi lại hàng nước ở đây nghe ngóng chuyện linh tinh một hồi. Chợt nhận ra là những người « nhà quê » sao họ cũng hiểu biết thế ! Trước đây tôi cứ nghĩ họ chắc chả có thông tin gì mấy đâu, cậy mình có Internet oách lắm, thông tin gì cũng biết. Chợt nhớ ra câu châm ngôn « Có tiền bạn có thể mua một đống sách, nhưng không thể mua được kiến thức », quả thật mình quá ư hình thức. Mình đâu có chú ý sử dụng khai thác nó đâu. Hôm trước nghe lỏm được câu chuyện về cải cách giáo dục. Than phiền về học phí tăng cao, rồi chuyện thi cử vào đại học... Tôi cũng buồn thay họ, nhưng cũng không biết cách nào để có thể giúp họ được. Cái này khó hơn giải mấy bài toán khó, hay giảng giải cho tụi bạn hiểu- cái việc mà tôi vẫn luôn tự hào vì mình quả thật có năng khiếu giảng giải bài. Bởi vì có đến đứa chưa biết gì, tôi cũng giảng rồi, vẫn OK. Nghe họ, nhìn vào thế giới của những người lao động, mới thấy mình quả thật nhỏ bé. Mình là gì trong thế giới đó, dù rằng học vị có cao đến đâu, nhưng ông có làm được gì cho chúng tôi, ông cũng chẳng là cái cóc khô gì cả. Ồ thế đó, thế là mình phải học tập có mục đích hơn- giúp ích cho xã hội, đơn giản là giải các bài toán mà họ đặt ra, cũng quả là một con đường gian nan trước mắt !
Dạo này tôi đi tập thể dục thường xuyên lắm, lý do là vì một hôm thằng cũng phòng tôi nó rủ đi chạy sáng. Ra đường toàn thấy các ông bà già đang chạy. Ra đến công viên, vẫn thế, rất đông người tập mới sợ chứ. Chẳng thấy bọn thanh niên tụi mình đâu, tôi thấy sao một thói quen tốt cho sức khỏe thế này mà sao chẳng thấy cái bọn như mình theo nhỉ ? Sức dài vai rộng mà ngủ dậy rõ muộn, ngại dậy sớm. Tương lai của xã hôi là đó. Nghĩ thế nên tôi quyết định phải chăm tập thể dục buổi sáng mới được. Thế là hôm nào cũng thế, 5h là hai thằng bọn tôi bật dậy đi chạy.
Tầm 6h đến 7h là giờ đến trường.
Đến trưa, vừa học xong, đói meo bụng ra quán cơm. Đây là giờ làm việc của anh Béo rồi. Hết tay này đến tay kia lấy thức ăn cho khách, sắp bàn , tính tiền , chỉ đạo tụi em lấy đồ ăn. Cứ thấy anh như thế là tôi mê lắm, nên hôm nào cũng ngồi rõ lâu ở quán anh. Mấy ông khách cứ gọi anh là « pê đê », và hay trêu anh. Có lẽ vì anh nói nhỏ nhẹ như phái yếu, hay vì anh béo nên ngực cứ như ngực đàn bà. Mấy thằng ấy lại đòi « kiểm tra » xem anh có phải con trai không chứ. Tôi nhìn ức lắm, nhưng thấy anh vẫn tươi cười và đáp trả đơn giản, gọn nhẹ thì thôi. Hàng anh gần bến xe, nên có đủ loại khách tới ăn. Bình thường thì chẳng sao, nhưng thỉnh thoảng có bon nghiện đến « vòi tiền » mới khổ. Anh bảo, thôi cứ cho nó mấy đồng cho nó xong. Tôi phục anh lắm, vì hàng toàn con trai, mà lại rõ chiều khách,bằng chứng là hàng anh khá đông khác. Vì theo tôi thì con trai thường không khéo léo bằng con gái. Qua anh tôi thấy việc đó mình cũng có thể khắc phục được nhược điểm của mình.
Buổi chiều , Hà Nội vẫn ồn ào và bụi bặm. Và nó ồn ào cho tới tận nửa đêm.
Nếu như một ai đã từng đi xe khách, xe bus, thì đều không thể không khỏi bực mình vì đám xe ôm, mỗi khi xuống bến. Họ cứ vây lấy mình, mãi không đi được. Lại lắm khi cứ theo đuôi mình mãi. Nhưng đó là cái nghề của họ ! Cái nghề này cũng cực khổ lắm ! Thứ nhất, dù nắng dù mưa, dù sáng sớm hay về đêm, vẫn có lực lượng này còn làm việc. Nhiều người ngủ qua đêm trên xe luôn, vì họ muốn kiếm thêm. Ngày thường thì chẳng sao, nhưng lại vắng khách. Đến hôm mưa thì lại nhiều khách mới trớ trêu. Mà khách đi xe ôm thường là có việc gì cần gấp, nên phải chạy nhanh, nguy hiểm lắm. Lại chạy như thế , thì cột sống cũng bị dần sụn đi, nên những người làm nghề này chạy lâu lâu rồi thì kiểu gì cũng bị bệnh về xương, khớp. Cái này tôi chỉ biết khi nghe chuyện qua một bác chạy xe, khi đang đi trên đường thôi. Bác còn kể là nhiều lúc gặp bọn nghiên, nó quỵt tiền, mình phải bảo nó là đang chờ khách khác rồi, bảo nó đi chỗ khác, có như thế nó mới đi, chứ bọn này cứ chạy cho nó thì nó quỵt ngay. Mình đòi nó thì có mà nó đem ống tiêm ra dọa,đành thôi. Một sự xử lý vô cùng thông minh !
Trên đây chỉ là một vài những việc mà tôi gặp hằng ngày. Họ thật giản dị, mặc dù cuộc sống kiếm ăn có vất vả đến đâu, họ vẫn làm việc, vẫn lao động. Ngày nào cũng như ngày nào, tôi vẫn gặp họ như thế. Đó là « cái nghề, cái nghiệp « rồi thì phải làm ăn chuyên cần chứ. Dưới con mắt của một sinh viên, tôi thấy họ thật vĩ đại. Ngày nào cũng làm như thế mà không chán ! Và lại phải dậy sớm như thế ! Lạnh, mệt mỏi , đói, vẫn phải làm ! Bởi vì trong mắt tôi, vượt qua được những cái đó để học tập sao khó thế. Mà tôi cũng không thể chuyên cần được như họ. Có hôm thì học tập chịu khó, nhưng cũng có những hôm thì chẳng có chữ gì vào đầu. Nhìn những con người đó, mình cảm thấy mình quả là còn quá bé, cần phải tiếp tục phấn đấu và cố gắng nhiều hơn nữa. Nhìn họ là thấy được động lực cho việc học tập của mình. Và đó, họ đã mang lại cho tôi niềm tin vào cuộc sống, làm ấm lòng của một tâm hồn xa quê.
.Một tháng vừa rồi, tôi chỉ ở nhà ôn thi cho kì thi du học sắp tới, chẳng đi đâu cả. Và gần đây thấy mình bế tắc quá. Rồi sáng nay tôi lại trở lại những thói quen của mình. Và bây giờ thì đã sắp hoàn thành được bài viết này, mà lúc đầu tưởng như không thể hoàn thành được. Thấy rằng những con người đó, dù chỉ là những người lao động bình thường, nhưng cuộc sống lao động của họ đã hàm chứa một bài học vĩ đại : bài học về lao động. Tôi nghiệm ra rằng, bất cứ những hành động lao động thực thụ đều vĩ đại như thế cả.